Les 4: Dans en muziek

Les 4: Dans en muziek
Deze les is volledig gericht op de dans en de muziek van de indianen. Om deze les zo ver mogelijk uit te kunnen bouwen, is het handig als de leerkracht zelf al enige kennis heeft over dans en muziek van de indianen. Indianen maken qua muziek vooral gebruik van trommels, ratels en fluiten. De muziek is redelijk eenvoudig. De instrumenten maken de indianen zelf. Dit doen ze van boomstammen (hout) en dierenhuiden of andere materialen die van dieren overblijven (bijv. botten).
De dansen die de indianen uitvoeren zijn veelal gericht naar de goden als dank. Ook hebben de indianen een dans voor de jacht. Met behulp van deze dans hopen de indianen de dieren naar hun toe te lokken om het jagen gemakkelijker te maken. Ook hebben de indianen een zonnedans, dit is een dans die de indianen uitvoeren om een gelofte te doen. De zonnedans is een van de bekendste dansen van de indianen. Deze dans is aan zijn naam gekomen doordat tijdens deze dans veel naar de zon gestaard wordt. De indianen hebben nog veel meer dansen. Bij alle feesten en ceremonies hebben de indianen wel een dans.
(Op de blog is er meer informatie te vinden over muziek en dans van de indianen).

Beginsituatie:
De kinderen werken aan het thema indianen. Ze weten hier nu al het een en ander vanaf.
-De kinderen kunnen aan de hand van muziek bepalen wat voor soort instrumenten er gebruikt worden.
-De kinderen kunnen onder woorden brengen waar ze aan denken bij de muziek.
-De leerlingen kunnen zelfstandig bewegingen bedenken.
-De leerlingen kunnen een melodie van een liedje onthouden.
-De leerlingen kunnen omgaan met muziekinstrumenten zoals een trommel, ratel en fluit.
-De leerlingen kunnen aan de hand van een tekst bewegingen bedenken.

Lesdoelen:-De leerlingen kunnen vertellen wat voor muziek indianen maken
-De leerlingen kunnen vertellen wat voor dansen indianen maken en waarom de indianen dansen.
-De leerlingen kunnen zelf met behulp van (indianen)instrumenten een indianenlied maken.
-De leerlingen kunnen zelf een indianendans maken aan de hand van het grote berenlied.
-De leerlingen kunnen hun gemaakte dans en muziek presenteren

Benodigdheden:-beamer of smartboard waar het filmpje met geluid afgespeeld kan worden
- het filmpje: http://www.youtube.com/watch?v=dMVQZQcioYI&feature=related staat klaar
- de melodie van het liedje: http://www.digischool.nl/po/community12/Bijdragen%20community%201_bestanden/Indianen/grote_beer.mid staat klaar.
-de tekst van het liedje is voor elke leerling beschikbaar zodat ze mee kunnen lezen/zingen
-muziekinstrumentjes: trommels, ratels, fluiten (blokfluiten, panfluiten)
-voor de dansgroep blijft de melodie en de tekst van het liedje beschikbaar.
(eventueel de hulp van een ouder of onderwijsassistente)

Organisatie:-De leerlingen zitten tijdens de inleiding in de kring.
-De leerlingen krijgen allemaal de kans om hun inbreng te uiten
-Er is voldoende ruimte om bewegingen voor te doen
-De leerlingen kunnen allemaal het scherm zien, waar het stukje film (presentatie) over indianenmuziek getoond wordt.
-De leerlingen leren met zijn allen in de kring het lied van de grote beer aan.
-De leerlingen moeten in twee groepen verdeeld worden voor de kern (opzetten van het lied) evt. moet de leerkracht proberen in te spelen op de interesse van het kind.
-De leerkracht zorgt ervoor dat de benodigde muziekinstrumentjes aanwezig zijn.

Inleiding:
De leerkracht vraagt eerst aan de leerlingen wat ze al weten over indianen en muziek. Enkele kinderen kunnen een voorbeeld geven van wat bij indianen zou kunnen horen (bijv. oe oe oe, met hand voor de mond klappend). Ook kan de leerkracht vragen welke instrumenten indianen vooral gebruiken.
De leerkracht houdt een gesprek met de leerlingen over muziek en dans van de indianen. Na dit gesprek laat de leerkracht een stukje zien van de volgende film:
http://www.youtube.com/watch?v=dMVQZQcioYI&feature=related
De leerkracht hoeft niet de hele film te laten zien, want dit zal voor de leerlinge best lang duren. Na deze film mogen de kinderen vertellen wat ze ervan vonden. Ook mogen ze beschrijven welke muziekinstrumenten ze vooral gehoord hebben. De leerkracht kan daarbij vertellen dat indianen vooral trommels, ratels en fluiten gebruiken. Bij dit filmpje mogen de leerlingen zelf bewegingen bedenken en uitvoeren. Hiermee maken de leerlingen zelf een indianendans. De leerkracht vertelt waarom indianen vaak dansen. Dit doen indianen om goden te vereren, of vragen om iets, bijvoorbeeld regen (regendans). Ook hebben ze een dans voor de jacht om de dieren te lokken die ze willen vangen te roepen. De leerkracht houdt hierover een gesprek met de kinderen.

Kern:
In de kern gaat de leerkracht de kinderen een liedje leren wat te maken heeft met indianen. Het liedje heet de grote beer. De melodie van het liedje is te vinden op de volgende site:
http://www.digischool.nl/po/community12/Bijdragen%20community%201_bestanden/Indianen/grote_beer.mid

Ergens in het wilde westen
Woonde eens een Grote Beer
Een indiaan, een hele beste
Want op z'n hoofd droeg hij een veer
's Avonds als die manelicht kwam
Dan keek ie uren naar die maan
Totdat z'n vrouw riep uit de wigwam
Dat ie van haar der heen kon gaan

Refrein:
Oh Grote Beer! Oh Grote Beer!
Zo ging de hele stam te keer
Oh Grote Beer! Oh Grote Beer!
Maar dan zien wij jou nooit meer

Maar Grote Beer werd toen bezeten
Door dat reisje naar de maan
De president liet hem toen weten
Dat ie per raket kon gaan
Alle and're ruimte-dieren
Waren op, dus kijk eens aan
De blanken hebben toch manieren
Nu Grote Beer vóór hun mocht gaan

Refrein

Wekenlang werd niets vernomen
Hoe 't ging met Grote Beer
Uit de lucht was slechts gekomen
Blieb-blieb-blieb-blieb, maar ook niet meer
Eind'lijk kwam er een berichtje
Bij de raad van oudsten aan
De Grote Beer is naar zijn nichtje
En zweeft voorgoed nu rond de maan

Refrein

Maar z'n vrouw las alle boeken
Over maan- en sterrentrouw
En na dagen naarstig zoeken
Riep ze: ah, een and're vrouw! Oef!
Maanziek hè! Wat een gezemel!
Lees maar hier, bij helder weer
Zie je duid'lijk aan de hemel
Een Grote en een Kleine Beer!

Refrein
Als de leerlingen het lied een beetje doorhebben, kan de leerkracht de klas in tweeën verdelen.
De eerste helft van de groep:
De groep gaat de tekst van het liedje beter leren en gaan de muziekinstrumenten van de indianen gebruiken. Zij mogen dus gebruik maken van ratels trommels en fluiten. Als eerste moeten ze met elkaar goed het liedje leren. Daarna mogen ze versieringen aan gaan brengen met de muziekinstrumenten. Wanneer ze deze instrumenten willen gebruiken mogen ze zelf weten. Wel moet de leerkracht de leerlingen erop wijzen, de instrumenten niet te overdreven te gebruiken, want het liedje moet nog wel duidelijk tot uiting komen.
De andere helft van de groep:
Deze mogen een dansje bedenken op het liedje. Het dansje moet iets weg hebben van een indianendans. Ze moeten dus goed kijken naar de tekst en proberen uit te beelden wat er in het liedje voorkomt. Verder moeten ze het dus in een wat groter groepje kunnen dansen.

Beide groepen zullen best veel begeleiding nodig hebben. Daarom is het misschien handig om te zorgen dat de leerlingen het liedje goed kennen voordat ze er mee gaan werken, of een ouder/onderwijsassistent als hulp betrekken.

Afsluiting:
Aan het einde van de les worden beide groepen samengevoegd. De muziekgroep gaat het nummer zingen en met instrumenten begeleiden en de dansgroep laat de dans (bewegingen) zien. Deze voorstelling kunnen de leerlingen eventueel ook opvoeren voor de hele school. De leerkracht kan er samen met de leerlingen voor zorgen dat het echt een indianenstuk geworden is.

Tip:
Een film die de kinderen vaak erg leuk vinden en die ook in het teken staat van indianen, is de film ‘brother bear’. Dit is het verhaal van de film:
Het is een belangrijke dag voor Kenai (een indiaan), omdat hij vandaag zijn totem krijgt, een kleine steen in de vorm van een dier met de kracht van de voorouders. Hij hoopt dat hij een stoer dier krijgt, net zoals zijn oudere broer, die de gidskracht van de adelaar kreeg. Helaas krijgt hij de beer der liefde, en hij snapt niet hoe je door liefde ooit een echte man kan worden. Hij was echter niet verantwoordelijk genoeg om zijn vismand goed vast te binden, waardoor hij een stel beren de kans gaf om de mand kapot te maken en leeg te eten. Hij gaat met zijn 2 broers op pad om snel een nieuwe te regelen voor het feest, maar als ze in het nauw worden gedreven door een beer offert zijn oudste broer zich op om zijn broers te redden. In plaats van zijn totem te volgen, volgt hij nu de haat in zijn hart en hij wil de beer doden. De voorouders zijn genoodzaakt in te grijpen en veranderen hem in een beer. In zijn leven als beer gaat hij samen met Koda (de babybeer van de moeder die Kenai gedood heeft) op weg naar een plek waar beter voedsel voor hen is. De beren maken samen heel wat mee. Aan het einde van het verhaal kan Kenai er voor kiezen weer mens te worden, maar door alles wat hij met Koda heeft meegemaakt, blijft hij beer.

Deze film kunt u de kinderen aanbieden om op een leuke manier een beeld te geven van elementen die gebruikt worden bij indianen, bijvoorbeeld de totem en de geneesvrouw die een rol speelt in dit verhaal. Ook krijgen de kinderen een duidelijk beeld van de dieren die een belangrijke rol spelen in het leven van indianen. Kortom een leuke film om de kinderen nog wat extra informatie aan te bieden.

Om een voorproefje te geven kunt u kijken op:
http://nl.youtube.com/watch?v=duxK8WRE3D4&feature=related